Etholiad – pa etholiad? Cyn i’r holl newidiadau ffeindio’u lle priodol hyd yn oed mae rhifyn Mai Y Cymro yn syllu i’r gorwel pell! Gan fod dyddiad y pleidleisio mawr ac amserlen argraffu’r papur wedi eu gwnïo’n un, doedd dim modd amlygu’r canlyniad. Ond ta waeth am hynny – a chyn i’r etholedig gael cyfle […]
Continue Reading
Colli £500m o fuddsoddiant mewn degawd am nad ydyw’n fater wedi’i ddatganoli Byddai buddsoddiad yn seilwaith rheilffyrdd Cymru wedi bod yn sylweddol uwch pe bai wedi’i ddatganoli, a bydd methu â gwneud hyn yn arwain at golledion pellach yng nghyllideb Cymru, yn ôl adroddiad newydd gan Ganolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd. Canfyddiad yr adroddiad yw […]
Continue Reading
Astudiaeth yn canfod perthynas agos rhwng hunaniaeth Seisnig a’r agweddau a arweiniodd at Brexit Mae academyddion amlwg wedi dod i’r casgliad mai ‘Pryder ynghylch datganoli’ ymhlith etholwyr yn Lloegr sy’n ysgogi newid yng ngwleidyddiaeth Prydain. Mae’r Athro Richard Wyn Jones o Ganolfan Llywodraethiant Cymru Prifysgol Caerdydd a’r Athro Ailsa Henderson o Brifysgol Caeredin wedi treulio […]
Continue Reading
Ceisio prynu’r lle i’r gymuned rhag iddo gael ei droi’n dŷ haf Mae ymgyrch godi arian i geisio prynu hen gapel sydd o bwys hanesddol yn mynd o nerth i nerth. Roedd Capel Bethania, Pistyll, ger Nefyn i fod i gael ei werthu ar ocsiwn ar Fawrth 24, ond cafodd yr ocsiwn ei gohirio. Deellir bod y perchennog […]
Continue Reading
Mae cnoi cil am ambell bwnc llosg cyfredol ar dudalennau rhifyn Ebrill Y Cymro. Un o’r amlycaf yw’r teimlad nad yw ein hiaith yn cael cyfle teg i ffynnu ym myd busnes. ‘Byw ar friwsion y byd Prydeinig’ fyddwn ni am byth meddai’r colofnydd Gari Wyn Jones, os na allwn ni ddyrchafu’r gwerth sy’n cael […]
Continue Reading
Bydd gŵyl rithiol ‘Yn Ôl i Frynllidiart’ yn cael ei chynnal ar 28 Mawrth i nodi 150 mlynedd ers geni Silyn (Robert Roberts) ym 1871, y bardd a’r Sosialydd a enillodd Goron yr Eisteddfod Genedlaethol ym 1902. Yn yr un tŷ y ganed ei nai, Mathonwy Hughes, 120 mlynedd yn ôl. Daeth yntau’n brifardd Cadair Eisteddfod […]
Continue Reading
Mae Cylch yr Iaith wedi ysgrifennu at ICOMOS (International Council on Monuments and Sites), y corff sy’n cynghori ar gadwraeth henebion a safleoedd, i awgrymu na ddylai UNESCO gydsynio â chais Llywodraeth Prydain i ddynodi Tirwedd Llechi Gogledd-orllewin Cymru’n Safle Treftadaeth y Byd oni bai bod amodau llym er mwyn gwarchod y Gymraeg a bod […]
Continue Reading
Mae dyfodol ein gwlad yn cael sylw o sawl cyfeiriad yn rhifyn Mawrth Y Cymro. Mae gan ambell un weledigaeth glir am sut ddylai’n byd ni edrych ar ôl i’r pandemig gilio. Mewn colofn barn mae’r AS Liz Saville-Roberts yn cyfeirio at yr her sy’n ein hwynebu ni i gyd wrth ddatgan bod y pleidiau […]
Continue Reading
Fe fydd Y Cymro yn dathlu ei ben-blwydd yn 90 oed flwyddyn nesaf – Y Cymro ‘presennol’ hynny yw… a gafodd ei sefydlu yng Nghroesoswallt yn ôl yn 1932 gan Rowland Thomas, gŵr uniaith Saesneg o sir Amwythig, pennaeth cwmni argraffu a chyhoeddi a enwyd ar y pryd yn Woodall Minshall Thomas. Ond cyn hynny […]
Continue Reading
Llais yr Eos yng Nglyn Ceiriog, bwyell hynafol a gafodd ei ffeindio mewn cae ger Llanuwchllyn – a chystadleuaeth Ble Mae’r Bel o’r 50au! – maen nhw i gyd i’w gweld ar y dudalen hen luniau yn rhifyn Chwefror Y Cymro. Meddai hanes y llun cyntaf yn ôl yn 1954 am yr Eos: ‘Fe’i clywyd […]
Continue Reading