Y Cymro Arlein | Y Cymro

Hanes papur Y Cymro – ond pa un?

Chwefror 22, 2021 Y Cymro Arlein141Gadael Sylw ar Hanes papur Y Cymro – ond pa un?

Fe fydd Y Cymro yn dathlu ei ben-blwydd yn 90 oed flwyddyn nesaf – Y Cymro ‘presennol’ hynny yw… a gafodd ei sefydlu yng Nghroesoswallt yn ôl yn 1932 gan Rowland Thomas, gŵr uniaith Saesneg o sir Amwythig, pennaeth cwmni argraffu a chyhoeddi a enwyd ar y pryd yn Woodall Minshall Thomas. Ond cyn hynny […]

Ar drywydd atgofion…ein hanes oll mewn hen luniau

Chwefror 16, 2021Chwefror 16, 2021 Y Cymro Arlein201Gadael Sylw ar Ar drywydd atgofion…ein hanes oll mewn hen luniau

Llais yr Eos yng Nglyn Ceiriog, bwyell hynafol a gafodd ei ffeindio mewn cae ger Llanuwchllyn – a chystadleuaeth Ble Mae’r Bel o’r 50au! – maen nhw i gyd i’w gweld ar y dudalen hen luniau yn rhifyn Chwefror Y Cymro. Meddai hanes y llun cyntaf yn ôl yn 1954 am yr Eos: ‘Fe’i clywyd […]

Darlledu: Newid y cwestiwn… a mynd i’r afael â’r gwaith – gan Heledd Gwyndaf

Chwefror 10, 2021 Y Cymro Arlein126Gadael Sylw ar Darlledu: Newid y cwestiwn… a mynd i’r afael â’r gwaith – gan Heledd Gwyndaf

gan Heledd Gwyndaf Mae’r cwestiwn yn aml cyn bwysiced a’r ateb ac yn gallu bod cyn ddadlennol hefyd. Yr amser hwn y llynedd ro’n i yn cyflwyno tystiolaeth gerbron pwyllgor yn ein Senedd am ddatganoli darlledu. Ac roedd y cwestiynau gerbron yn cynnwys rhai mor elfennol a di-fflach â: ‘Pa agweddau ar ddarlledu y dylid eu […]

Stori’r Cymry na wnaeth erioed adael ‘Lloegr’

Chwefror 8, 2021 Y Cymro Arlein198Gadael Sylw ar Stori’r Cymry na wnaeth erioed adael ‘Lloegr’

Yn rhifyn Chwefror Y Cymro mae’r hanesydd Mel Hopkins yn craffu ar dystiolaeth sy’n awgrymu i gymunedau Cymreig oroesi mewn ardaloedd o’r hen Brydain Frythoneg hyd yn oed ar ôl iddynt gael ei concro gan y Sacsoniaid. Wrth gwrs, cafodd y rhan fwyaf o’r Brythoniaid eu gwthio i beth sydd heddiw yn ymylon Celtaidd ond […]

Creu gwyrthiau i’r safonau uchaf… ond beth am fwy o amrywiaeth o actorion? Ar y cyfryngau gyda Dylan Wyn Williams

Chwefror 7, 2021Chwefror 7, 2021 Y Cymro Arlein180Gadael Sylw ar Creu gwyrthiau i’r safonau uchaf… ond beth am fwy o amrywiaeth o actorion? Ar y cyfryngau gyda Dylan Wyn Williams

gan Dylan Wyn Williams A ninnau adra’ rownd y ril, heb arlliw o fywyd cymdeithasol, mae rhywun yn cael tipyn mwy/gormod o amser i feddwl. Meddwl am bethau dyrys fel: Veganuary ac Ionawr Sych ynghanol pandemig noethlwm – pam? Pam nad ydy gohebwyr a golygyddion Cymraeg yn nabod eu harddodiad? Dw i’n ochneidio’n aml wrth […]

Cerddoriaeth gyda Sôn am Sîn

Chwefror 5, 2021 Y Cymro Arlein151Gadael Sylw ar Cerddoriaeth gyda Sôn am Sîn

Y Sôn… Flwyddyn yn ôl roedd y golofn yma’n llawn cynnwrf am beth oedd i ddod, yn edrych ymlaen at yr holl albyms, gigs a gwyliau oedd o’n blaenau. Mae’r cynnwrf ychydig yn wahanol eleni, ond rydym yn dal yn gyffrous. Mae’n hartistiaid gwych a thalentog yn parhau i gyfansoddi a recordio, yn parhau i’n […]

Y dylanwad gafodd Mirain ar y ferch naw mlwydd oed yma… a channoedd o rai eraill

Chwefror 5, 2021 Y Cymro Arlein115Gadael Sylw ar Y dylanwad gafodd Mirain ar y ferch naw mlwydd oed yma… a channoedd o rai eraill

gan Esyllt Sears Mewn cyfnod pan mai dynion a bechgyn oedd prif gymeriadau rhaglenni poblogaidd ar drothwy’r 90au (C’mon Midffild, Jabas, Rhew Poeth), roedd Delyth Haf yn Tydi Bywyd yn Boen yn agoriad llygad i ferch naw oed fel fi ar y pryd; cymeriad o deenager moody, self-obsessed, yn cwmpo mewn cariad bob whip stitch… […]

Rhifyn Chwefror Y Cymro

Chwefror 3, 2021 Y Cymro Arlein63Gadael Sylw ar Rhifyn Chwefror Y Cymro

Tair ymgyrch wahanol – ond cysylltiedig – sy’n hawlio’r sylw yn rhifyn Chwefror Y Cymro. Y gyntaf yw’r frwydr i atal enwau cynhenid Cymraeg rhag cael eu newid gan berchnogion newydd. Mae’r erthygl yn sôn am bosibilrwydd diogelu’r enwau mewn deddfwriaeth yn y dyfodol. Mae mwy na 18,000 wedi’i arwyddo deiseb yn glaw am hynny, […]

Y Senedd yn trafod deiseb i atal newid enwau cynhenid

Chwefror 3, 2021 Y Cymro Arlein61Gadael Sylw ar Y Senedd yn trafod deiseb i atal newid enwau cynhenid

Mae’n bosib y bydd enwau Cymraeg ar dai yn cael eu diogelu mewn deddfwriaeth yn y dyfodol. Cyflwynwyd deiseb i’r Senedd ym mis Tachwedd 2020 yn galw am ddeddfu i atal newid enwau Cymraeg ar dai. Roedd 18,000 wedi’i harwyddo, a chafodd ei thrafod gan y Senedd ar Ionawr 20. Yn ôl y ddeiseb a drefnwyd […]

Beth allwn ni wneud i gryfhau economi ein cymunedau lleol? – Yn y Byd Busnes gyda Gari Wyn Jones

Chwefror 1, 2021 Y Cymro Arlein215Gadael Sylw ar Beth allwn ni wneud i gryfhau economi ein cymunedau lleol? – Yn y Byd Busnes gyda Gari Wyn Jones

gan Gari Wyn Jones Ystrydeb erbyn hyn ydi pregeth ‘Prynwch yn Lleol’, ond gwaetha’r modd tydi’r pregethwyr dal heb daro deuddeg wrth geisio lledaenu eu neges yn llwyddiannus. Bron iawn y gellid dweud mai ‘ffad’ ar y cyfryngau cymdeithasol neu fantra brigâd y ‘good life dosbarth canol’ ydi’r fath osodiad. Felly sut mae argyhoeddi pobol […]